Phát triển khoa học-công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ; Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; cùng đại diện lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương, lãnh đạo các địa phương, các trường đại học, các nhà khoa học… tham dự hội thảo.

Phát biểu ý kiến chỉ đạo tại hội thảo, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh, khoa học-công nghệ có vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước. Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước luôn xác định khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Trong bối cảnh đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Hội nghị Trung ương lần thứ sáu khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 20-NQ/TW về phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

Đánh giá tại Báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 20 NQ/TW, công tác phát triển khoa học và công nghệ đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Đó là: Tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia được tăng cường; Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo được thúc đẩy, lan tỏa trong xã hội; Thị trường khoa học và công nghệ bước đầu phát triển; Hợp tác quốc tế có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần hỗ trợ nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; Khoa học và công nghệ đã đóng góp quan trọng cho tăng trưởng và sức cạnh tranh của nền kinh tế, bảo đảm quốc phòng, an ninh, góp phần phòng, chống thiên tai, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.

Tuy nhiên, so với mục tiêu Nghị quyết số 20-NQ/TW đã đề ra, kết quả đạt được còn hạn chế. Nhiều nội dung của Nghị quyết chưa được quán triệt và thực hiện đầy đủ. Hệ thống văn bản pháp luật, cơ chế quản lý tài chính đối với khoa học và công nghệ tuy đã có đổi mới, song còn bất cập, chưa đồng bộ; phân bổ ngân sách chưa hợp lý. Hiệu quả nghiên cứu khoa học và công nghệ và ứng dụng kết quả nghiên cứu chưa cao.

Để phát huy những kết quả đã đạt được và khắc phục các hạn chế, bất cập, đồng chí Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đề nghị các đại biểu, các nhà khoa học tập trung thảo luận làm rõ một số nội dung về giải pháp nâng cao năng lực nghiên cứu, ứng dụng của các viện nghiên cứu, trường đại học, đồng thời nâng cao hiệu quả ứng dụng các kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học cơ bản trong khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, khoa học liên ngành đạt trình độ tiên tiến của thế giới.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa cũng đề xuất giải pháp để thực hiện có hiệu quả hoạt động của các tổ chức khoa học và công nghệ công lập; xác định trọng tâm, trọng điểm để phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong tình hình mới. Cùng với đó, cần đưa ra các giải pháp tăng cường mối liên kết giữa trường đại học và doanh nghiệp để định hướng nghiên cứu có tính ứng dụng, thực tiễn cao, tạo ra các sản phẩm có giá trị cạnh tranh cao trong và ngoài nước...

Tại hội thảo, nhiều đại biểu đánh giá, thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW, nhiều nội dung được triển khai thực hiện và đạt được nhiều kết quả. Trong đó, tiềm lực khoa học và công nghệ được nâng lên; quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ từng bước được đổi mới; hệ thống pháp luật về khoa học và công nghệ được chú trọng hoàn thiện; thị trường khoa học và công nghệ đã được hình thành và phát triển, gắn kết chặt chẽ kết quả nghiên cứu, ứng dụng và đào tạo với nhu cầu sản xuất, kinh doanh.

Hội thảo đã tập hợp, tuyển chọn nhiều báo cáo tham luận, ý kiến có chất lượng, được chuẩn bị công phu, khoa học của hơn 200 đại biểu. Hội thảo gồm phiên toàn thể với các báo cáo chính: Báo cáo tình hình 10 năm thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW về phát triển khoa học và công nghệ của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; Vai trò của đội ngũ trí thức trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam; Một số vấn đề trọng tâm trong định hướng phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030. Hai phiên thảo luận tập trung vào các nội dung: Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Chính sách, kinh tế, xã hội.